Stagnobielica
Gleby te występują w dwóch podstawowych odmianach. Pierwszą z nich tworzą gleby o uziarnieniu piasku luźnego lub słabogliniastego, mało zróżnicowanego w całym profilu, silnie szkieletowego (kamienistego). Gleby te wytworzyły się z piaskowców ciosowych „górnych” na wierzchołkach pagórków wznoszących się ponad poziom zrównania wierzchowinowego Skalniaka i Narożnika oraz w partiach brzeżnych (krawędziowych). W profilu tych gleb wyraźnie zaznacza się jasnoszary poziom eluwialny oraz rdzawobrunatny poziom iluwialnego nagromadzenia związków humusowych oraz żelaza i glinu: O-(A)-Es-Bh-Bs-CR. Drugą odmianę bielic i gleb bielicowych, występujących przede wszystkim na rozległych zrównaniach, łagodnych stokach oraz w „kotlinach” między wzniesieniami, charakteryzuje wyraźnie dwuczłonowa budowa profilu. Warstwy powierzchniowe, na które składają się poziomy A, Ee oraz na ogół również Bh mają luźniejsze uziarnienie (najczęściej piasku słabogliniastego) zalegają ponad warstwami o wyraźnie zwięźlejszym uziarnieniu piasku gliniastego lub gliny piaszczystej, w których występuje obecnie poziom Bs i BsC. Nieciągłość litologiczna powoduje stagnowanie wody opadowej i roztopowej w górnych warstwach profilu, okresowe utrzymywanie się warunków redukcyjnych i oglejenie, a także zahamowanie rozkładu materii organicznej i wzrost miąższości próchnicy nadkładowej.
Zróżnicowanie budowy profilowej oraz uziarnienia jest wynikiem odmiennej genezy piaskowcowych pokryw stokowych na terenie Gór Stołowych. Odczyn gleb bielicowych i bielic jest silnie lub bardzo silnie kwaśny w całym profilu. Poziomy powierzchniowe posiadają pH H2O najczęściej w granicach 3,3-3,8, natomiast w głębi profilu jest to najczęściej pH H2O 4,0-4,3. Zawartość wymiennych kationów zasadowych jest niska, na ogół nie przekracza 1 cmol(+) kg-1 gleby,
a wpływ procesu bielicowania objawia się dość wyraźnie w zubożeniu poziomów eluwialnych. Wysycenie gleb kationami zasadowymi nie przekracza 20%, jedynie w poziomach bielicowania wzrasta ponad 50%. Ten pozorny paradoks nie wynika ze wzbogacenia poziomów eluwialnych w kationy zasadowe, ale z bardzo niskiej kwasowości tych poziomów, będącej skutkiem wymycia związków humusowych.
W klasyfikacji FAO-WRB (IUSS 2006) gleby bielicowe i bielice Gór Stołowych należą generalnie do typowych Albic Podzols. Najwłaściwszym odpowiednikiem stagnobielic są Stagnic Albic Podzols, natomiast odpowiednikiem glejobielic są Gleyic Albic Podzols lub Gleyic Histic Podzols.
Poziom
genetyczny |
Miąższość
poziomu |
pH H2O |
pH KCl |
Corg. |
Sub.org. |
N całk. |
C/N |
Hh |
S |
T |
V |
Ag |
0-20 |
4,5 |
4,2 |
3,90 |
6,72 |
0,32 |
12 |
7,5 |
11,77 |
18,27 |
61,1 |
CG1 |
20-35 |
5,0 |
4,3 |
0,64 |
1,10 |
0,08 |
8 |
3,15 |
5,29 |
8,44 |
62,7 |
CG2 |
35-60 |
5,0 |
4,5 |
0,34 |
0,59 |
n.o. |
- |
2,25 |
7,02 |
9,27 |
75,7 |
CgR |
60-100 |
5,1 |
4,5 |
0,22 |
0,38 |
n.o. |
- |
2,32 |
12,42 |
14,74 |
84,2 |
* Miąższość poziomu [cm], Corg. [%], Substancja organiczna [%], N całk. [%], Hh (H+ i Al3+) [cmol (+) kg-1],
S [cmol (+) kg-1], T [cmol (+) kg-1], V [%]
Pozostałe gleby bielicoziemne Gór Stołowych
Bielica typowa (7) |
Stagnobielica (8) |
|
|
|