Bielica typowa

Gleby bielicoziemne wytworzyły się na obszarze Gór Stołowych głównie ze zwietrzelin piaskowców ciosowych, są więc uważane za najbardziej typowe gleby dla tego masywu górskiego, choć powierzchniowo ustępują glebom brunatnych dystroficznych (zajmują prawie 1600 ha czyli około 25% powierzchni PNGS). Dominują w strefach wychodni piaskowców, a więc w pasie od Błędnych Skał na zachodzie, przez wierzchowinę Skalniaka, Narożnika, aż do Batorowa na wschodzie, na Dziczym Grzbiecie, w rejonie Skalnych Grzybów. Gleby bielicowe i bielice występują też w kompleksie z rankerami w górnych partiach Szczelińca Małego i Wielkiego oraz w rejonie kamieniołomu Radków. Izolowaną zwartą powierzchnię zajmują tez na północ od Pasterki aż do granicy państwowej. Gleby te odznaczają się ogromną różnorodnością morfologiczną, zmiennością uziarnienia oraz właściwości fizykochemicznych. Między innymi z tego powodu w opracowaniach kartograficznych z Gór Stołowych nie oddzielano gleb bielicowych od bielic.

Gleby te występują w dwóch podstawowych odmianach. Pierwszą z nich tworzą gleby o uziarnieniu piasku luźnego lub słabogliniastego, mało zróżnicowanego w całym profilu, silnie szkieletowego (kamienistego). Gleby te wytworzyły się z piaskowców ciosowych „górnych” na wierzchołkach pagórków wznoszących się ponad poziom zrównania wierzchowinowego Skalniaka i Narożnika oraz w partiach brzeżnych (krawędziowych). W profilu tych gleb wyraźnie zaznacza się jasnoszary poziom eluwialny oraz rdzawobrunatny poziom iluwialnego nagromadzenia związków humusowych oraz żelaza i glinu: O-(A)-Es-Bh-Bs-CR. Drugą odmianę bielic i gleb bielicowych, występujących przede wszystkim na rozległych zrównaniach, łagodnych stokach oraz w „kotlinach” między wzniesieniami, charakteryzuje wyraźnie dwuczłonowa budowa profilu. Warstwy powierzchniowe, na które składają się poziomy A, Ee oraz na ogół również Bh mają luźniejsze uziarnienie (najczęściej piasku słabogliniastego) zalegają ponad warstwami o wyraźnie zwięźlejszym uziarnieniu piasku gliniastego lub gliny piaszczystej, w których występuje obecnie poziom Bs i BsC. Nieciągłość litologiczna powoduje stagnowanie wody opadowej i roztopowej w górnych warstwach profilu, okresowe utrzymywanie się warunków redukcyjnych i oglejenie, a także zahamowanie rozkładu materii organicznej i wzrost miąższości próchnicy nadkładowej.

Zróżnicowanie budowy profilowej oraz uziarnienia jest wynikiem odmiennej genezy piaskowcowych pokryw stokowych na terenie Gór Stołowych. Odczyn gleb bielicowych i bielic jest silnie lub bardzo silnie kwaśny w całym profilu. Poziomy powierzchniowe posiadają pH H2O najczęściej w granicach 3,3-3,8, natomiast w głębi profilu jest to najczęściej pH H2O 4,0-4,3. Zawartość wymiennych kationów zasadowych jest niska, na ogół nie przekracza 1 cmol(+) kg-1 gleby, a wpływ procesu bielicowania objawia się dość wyraźnie w zubożeniu poziomów eluwialnych. Wysycenie gleb kationami zasadowymi nie przekracza 20%, jedynie w poziomach bielicowania wzrasta ponad 50%. Ten pozorny paradoks nie wynika ze wzbogacenia poziomów eluwialnych w  kationy zasadowe, ale z bardzo niskiej kwasowości tych poziomów, będącej skutkiem wymycia związków humusowych.

W klasyfikacji FAO-WRB (IUSS 2006) gleby bielicowe i bielice Gór Stołowych należą generalnie do typowych Albic Podzols. Najwłaściwszym odpowiednikiem stagnobielic są Stagnic Albic Podzols, natomiast odpowiednikiem glejobielic są Gleyic Albic Podzols lub Gleyic Histic Podzols.

* Miąższość poziomu [cm], Corg. [%], Substancja organiczna [%], Hh (H+ i Al3+) [cmol (+) kg-1],
S [cmol (+) kg-1], T [cmol (+) kg-1], V [%]

Pozostałe gleby bielicoziemne Gór Stołowych

Bielica typowa (17)	Stagnobielica (15)