<<< Poprzednia Gleba Powrót do Mapy Następna Gleba >>>

Gleby płowe zaciekowe opadowo-glejowe

 

Gleby płowe występujące w Górach Stołowych należą do dwóch typów: gleby płowe typowe (PW) oraz gleby płowe zaciekowe (PA). Gleby te występują przede wszystkim w podtypie opadowo-glejowym, ale występują też podtypy spiaszczone i zbielicowane. Gleby płowe zajmują na terenie PNGS znaczący areał - przynajmniej 950 ha, to jest 15% powierzchni. Dominują w środkowej części parku, w rejonie Pasterki i Karłowa, rozciągając się szerokim pasem w kierunku wschodnim. Duży płat tych gleb występuje też na Sawannie Łężyckiej, a izolowane fragmenty stwierdzono na spłaszczeniach stoków Rogowej Kopy oraz na południowych obrzeżach PNGS.

Gleby płowe wytworzyły się z pyłowo-gliniastych zwietrzelin mułowców/margli na stokach niewielkim nachyleniu i przechodzą w gleby brunatne na stokach o większym spadku, albo w gleby bielicowe w przypadku zmiany podłoża skalnego na piaskowcowe. Położenie na zrównaniach, spłaszczeniach śródstokowych, siodłach i u podnóży stoków sprzyja dłuższemu zatrzymaniu wód opadowych i roztopowych, a także stagnowaniu wód śródpokrywowych, co potęguje efekt oglejenia. Budowa profilu tych gleb jest następująca: (O)-A(g)-Etg-BCg-C-(R). Głębokość opisywanych gleb, zależna od mikroreliefu jest zróżnicowana, od płytkich do bardzo głębokich. Powierzchnia gleb z reguły wolna jest od głazów. Słynne piaskowcowe bloki skalne występują pojedynczo jedynie na Sawannie Łężyckiej oraz między Karłowem a Pasterką.

Obecność warstwy organicznej oraz miąższość i charakter poziomu próchnicznego zależą od sposobu użytkowania gleb płowych. Mniej więcej połowa z nich znajduje się pod roślinnością łąkową i ma dobrze ukształtowany poziom próchniczny Ap, będący śladem niedawnej orki. Właściwości fizykochemiczne gleb płowych zbliżone są do właściwości gleb brunatnych wytworzonych z podobnych skał macierzystych (margli). Dominuje uziarnienie pyłu gliniastego, który w poziomie Bt przechodzi w pył ilasty lub glinę zwykłą o wyższej zawartości iłu. W poziomach powierzchniowych gleby te niemal bez wyjątku wykazują odczyn silnie kwaśny - wartość pH H2O wynosi najczęściej 3,5-4,0 i rośnie wraz z głębokością do pH H2O 4,0-5,4. Suma kationów wymiennych waha się w bardzo szerokim przedziale od szerokim zakresie od 2 (w glebach płowych spiaszczonych) do 15 cmol(+) kg-1 gleby. Podobnie wysycenie kationami zasadowymi waha się w zakresie od kilkunastu procent w warstwie powierzchniowej do 60-70% w poziomach Bt. Gleby płowe Gór Stołowych w porównaniu z glebami brunatnymi eutroficznymi odznaczają się zubożeniem wskutek ługowania składników alkalicznych, to jednak stanowią żyzne i zaopatrzone w wodę podłoże odpowiednie dla wymagających zbiorowisk leśnych, szczególnie dla kwaśnej buczyny sudeckiej.

W typologii leśnej, gleby płowe Gór Stołowych tworzą siedliska lasu mieszanego górskiego (LMGśw i LMGw), a często również lasu górskiego (LGśw i LGw).

W klasyfikacji gleb FAO-WRB (IUSS 2006) gleby płowe Gór Stołowych należą do szeregu grup, w tym przynajmniej trzech grup głównych: luvisoli, albeluvisoli oraz alisoli. Gleby o wyższym wysyceniu kationami zasadowymi (żyźniejsze) należą w większości do Stagnic Luvisols oraz Stagnic Albeluvisols, natomiast gleby silniej wyługowane (silnie kwaśne w poziomie iluwialnym Bt) - do Stagnic Alisols.


Gleba płowa zaciekowa opadowo-glejowa
Położenie punktu na mapie Gór Stołowych
Położenie

Wys. n.p.m.

Siedlisko

FAO-WRB
Ostra Góra

770 m n.p.m.

LGśw, LMGśw, LMGw

Stagnic Luvisols
Profil gleby
Gleba brunatna dystroficzna wytworzona z czerwonego spągowca
Siedlisko
Gleba brunatna dystroficzna wytworzona z czerwonego spągowca
Czynniki przyrodnicze wpływające na zróżnicowanie pokrywy glebowe Gór Stołowych